Çöktürme havuzlarının işlevi ham veya arıtılmış atıksularda bulunan partikül halindeki maddelerin sudan uzaklaştırılmasıdır. Atıksuda bulunan sudan daha fazla yoğunluğa sahip askıda katı maddeler durağan koşullarda çökelir. Ön çöktürme havuzları atıksuların içerdiği askıda organik maddelerin uzaklaştırılmasında kullanılır.

Floklu çökelme Sudaki partiküllerin büyüklükleri, şekilleri ve yoğunlukları çok çeşitlidir. Bu yüzden partiküllerin çökme hızları değişiktir. Partiküller birbirleri ile etkileşim halindedir ve yapışarak büyür ve çökme hızları artar. Bu tür çökelme genellikle ön çöktürme tanklarında görülür.

Engellenmiş (bölgesel) çökelme Bu durumda partiküller sanki bir faz oluşturuyormuş gibi aynı çökme hızları ile çökerler. Özellikle aktif çamur sistemlerinde son çökeltim tankında bu tür çökme davranışları gözlenir. Partikül derişiminin artması partiküller arasındaki etkileşimi artırır. Bu nedenle partiküller birbirleri ile etkileşirken aynı zamanda benzer çökme hızlarına sahip partiküller bir bölge oluşturur gibi çökelir. Bu durumda farklı bölgelerdeki ara yüzeylerin hızları ve derişimleri ölçülerek çökme hızlarına karşılık zaman grafiği elde etmek mümkündür.